صبح سه شنبه ۲۵ اسفند ۱۳۹۴ اعضای محترم مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم به حضور رهبر معظم انقلاب اسلامی (مدظله العالی) رسیدند، در این نشست صمیمی، مقام معظم رهبری دغدغه های خویش را نسبت به آینده انقلاب و حوزه علمیه قم بیان داشتند. نکات کلیدی این دیدار و تأکیدات ویژه رهبری (مدظله) حول این مسائل بود.
![Read More]( "Read More")
«اگر بخواهیم نظام اسلامی همچنان اسلامی و انقلابی باقی بماند باید حوزه علمیه انقلابی بماند. زیرا اگر حوزهی علمیه انقلابی نماند در خطر انحراف از انقلاب قرار خواهد گرفت.»
و یا فرمودند:
«باید از هرگونه تلاش برای انقلابی¬زدایی از حوزه های علمیه احساس خطر کرد. باید با فکر و تدبیر و برنامه ریزی حکمت آمیز با این خطر مقابله کرد.»
و در خصوص شیوه های مخالفت با انقلاب فرمودند:
«گاه به صراحت با اصل انقلاب مخالفت می شود اما گاهی غیر مستقیم با مبانی و مبادی اعتقادی انقلاب مخالفت می شود که باید در این زمینه حساس بود و تأکید مکرر بر ضرورت هوشیاری در مقابل استکبار و آمریکا به همین علت است.»
با این بیانات به اصل مطلب باز می گردیم:
چرا رهبری نسبت به آینده انقلاب و آینده حوزه علمیه قم و سایر حوزه ها دغدغه خاطر دارند؟ چه عواملی موجب افزایش و یا کاهش این دغدغه ها می گردد؟
وظیفه امروز ما در قبال این چالش و مخاطره چیست؟
به نظر می رسد اصل مسئله دغدغه و احساس بیم نسبت به مخاطرات و تهدیدهایی که یک نهضت و انقلاب را به چالش می کشاند، یک مطلب بدیهی است. تمام پیامبران الهی نسبت به وضعیت و امت های خودشان دل نگران بودند و با حساسیت مسائل آینده امت را تعقیب می کردند، این وضعیت نسبت به اسلام و آینده آن و مخاطراتی که این نهضت الهی را تهدید می کرد از جنبه های گوناگون مورد رصد پیامبر گرامی اسلام بود.
تعبیراتی که در روایات ما به آن پرداخته شده است، از قبیل:
(ان اخوف ما اخاف علی امتی …) و یا (ما اخاف علی امتی …) گویای این واقعیت است و یا تفسیر قرآن کریم در خصوص انتخاب و معرفی جانشین پیامبر (ص) در واقعه تاریخی غدیر بیانگر اهمیت این مسئله است، آنجا که می فرماید: یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَیْکَ مِن رَّبِّکَ وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ به … (سوره مائده آیه ۶۷)
در زمانی که علی (علیه السّلام) به عنوان خلیفه و جانشین پیامبر (ص) معرفی گردید، آیه شریفه نازل شد: الْیَوْمَ یَئِسَ الَّذِینَ کَفَرُواْ مِن دِینِکُمْ فَلاَ تَخْشَوْهُمْوَاخْشَوْنِ(مائده آیه ۳) بنابراین اصل حساسیت و نگرانی نسبت به آینده مکتب و نهضت از سوی انبیاء و اوصیا الهی در همیشه تاریخ وجود داشته است و دارد.
در نهضت اسلامی ایران، امام خمینی (ره) به عنوان رهبر و بنیانگذار انقلاب اسلامی در موارد مکرر و متعدد نسبت به وضعیت آینده انقلاب اظهارنظر و یا ابراز نگرانی می نمودند، در قضایای مربوط به منافقین و جانشین امام و نامه ششم فروردین ۶۸ و همچنین موضوع متحجرین و اسلام ناب و اسلام آمریکایی و جنگ فقر و غنا که امام (ره) برای اولین بار مطرح نمود، نمونه هایی از این قبیل اند.
بااین وصف دور اندیشی و آینده نگری رهبر انقلاب نسبت به آینده حوزه و انقلاب به خوبی این تصویر را به دست می دهد که تداوم جریان اصیل انقلاب اسلامی که از حوزه علمیه قم آغاز شده است، نیز بسته به نحوه حرکت وسلوک حوزه علمیه قم می باشد، در حقیقت علت مبقیه انقلاب همان علت محدثه است. بنابراین انقلابی ماندن و انقلابی بودن قم و حوزه علمیه قم نقش اساسی در تضمین حرکت صحیح و بالنده انقلاب اسلامی در آینده نزدیک دارد. و اگر این جریان اصیل توانمند بخوبی رصد نشود ممکن است در آینده ای نه چندان دور مخاطرات جدی برای انقلاب فراهم آورد. پس این دغدغه خاطر و ابراز نگرانی یک احساس صِرف که برآمده از یک تجربه تاریخی و مطالعه و آسیب شناسی علت انحراف نهضت ها از مسیر اصلی خودش باشد، نیست، بلکهدر حقیقت حوزه علمیه قم که امروز به عنوان با عظمت ترین پایگاه فکری و فقهی و پشتیبان نظام جمهوری اسلامی مطرح است در سه مرحله؛ شروع نهضت، مراحل اوج گیری نهضت و سرانجام مرحله پیروزی نظام جمهوری اسلامی و شکست نظام طاغوت، مشارکت و رهبری فعال داشته است.
مرجعیت شیعه پس از پیروزی انقلاب و تاسیس نظام جمهوری اسلامی با توجهبه تجربه تاریخی دوره مشروطه زمام امور کشور را به دست گرفت تا آنچه بدخواهان دیروز برسر نهضت مشروطیت آوردند بار دیگر در نهضت امام خمینی (ره) تکرار نگردد.
اکنون که انقلاب اسلامی در اوج بسر می برد و مناسب ترین شرایط برای ظهور استعداد رهبری اجتماعی و فرهنگی برای روحانیت شیعه فراهم آمده است، مناسب است که روحانیت همچنان پرچمدار نهضت اسلامی بوده و سنگر مبارزه و پیشگامی را ترک نکنند. زیرا اگر مردم روحانیت را در کنار خود نبینند بی گمان رغبت زیادی به نظام اسلامی نشان نخواهند داد.
همراهی حوزه علمیه های شیعی با نظام سیاسی اسلام که امروز در قالب نظام مردم سالاری دینی (نظام ولایت فقیه) تبلور یافته است، نشان دهنده بهم پیوستگی حوزه و نظام می باشد. تعامل سازنده نظام و حوزه علمیه، روحانیت شیعه را ناگزیراز پرورش مولود خود (نهضت اسلامی) ساخته است و از سوی دیگر نظام اسلامی خواه ناخواه، در روند گرایش همه جانبه به اسلام و ارزش های اصیل آن، محتاج به روحانیت متعهد و اصیل می باشد.
تجربه های به دست آمده از نخستین روزهای انقلاب به ما می آموزد که نظام بدون پشتوانه روحانیت متعهد و ارزش گرا (دانسته یا نداسته) به دامان بیگانه غلت خواهد خورد. در حقیقت جریان روحانیت اصیل همچون روحی در کالبد نظام سیاسی و اجتماعی حضور مؤثر و اثر گذار دارد. و این امر به نوبه خود بالاترین سرمایه اجتماعی را برای روحانیت اصیل و متعهد ایجاد نموده است که نادیده انگاشتن آن موجب خسارت همه جانبه به نظام جمهوری اسلامی می گردد.
تأکید بر حفظ روحیه انقلابی در حوزه علمیه قم دارای لوازم و اقتضائاتی است که بی توجهی به آن موجب ناموفق ماندن طرح ها و برنامه ریزی ها خواهد شد. و اگر آسیب شناسی صحیح صورت نگیرد ضررهای آن بیشتر خواهد بود.
ولذا برای حفظ روحیه انقلابی در حوزه علمیه بایستی چندکار به صورت همزمان صورت گیرد تا اثر بخش باشد.
گام اول: تصحیح نگاه به حوزه و کارکردهای آن:
نگاه مقام معظم رهبری به جریان بالنده و پویای حوزه های علمیه خصوصاً حوزه علمیه قم یک نگاه اصیل و مبتنی بر واقعیت های موجود در حوزه است یک نگاه اصیل و کاربردی که سطح توقعات از حوزه را به درستی تبیین میکند و می تواند یاریگر حوزه در همسویی کامل بانظام اسلامی باشد. نگاهی که رسالت های حوزه و کارکردهای آن را در تمام بخش هابه خوبی می شناسد، جایگاه عظیم مراجع تقلید (حفظهم الله)، جایگاه طلاب و فضلای محترم، مؤسسات علمی و آموزشی و تبلیغی حوزه و برآورد خروجی هریک ازاین مجموعه های علمی و فرهنگی در این پیکره وسیع تبیین گردیده است، ولی در مقابل این نگاه دقیق و کارشناسی یک نگاه ابزاری به حوزه وجود دارد که موجب ضرر و خسارت برای حوزه و حوزویان و متدینین گردیده و می گردد، و هرگاه جای این دو دیدگاه عوض می شود خسارتهای زیادی برای جهان تشیع بوجود می آورد، یادمان نرفته است درسالهای اخیر برای از مرجعیت انداختن نقش و عملکرد علما و حوزه های علمیه چه جریاناتی دست به کار شدند تا با انجام نظرسنجی ها و نظر سازی ها و ترسیم نمودار ها و منحنی ها اثبات کنند که اعتماد مردم به روحانیت و حوزه های علمیه کم شده است و به جای آنکه مردم دیدگاه سیاسی روحانیت را مورد توجه قراردهند نقطه نظرات گروههای سیاسی تازه تأسیس را به عنوان مرجع سیاسی خویش انتخاب کرده اند. این دیدگاه و تحرکات شاید در وهله اول چندان با اهمیت به نظر نیاید ولی تلاش سازمان یافته ای که برای کنار زدن روحانیت از صحنه سیاسی و اجتماعی به بهانه های مختلف صورت می گیرد، نشان می دهد که تلاش برای جایگزینی برخی از احزاب و تشکلها بجای روحانیت یک امر جدی و سازمان یافته است، غافل از آنکه ترویج نگاه ابزاری به حوزه و روحانیت سمّ مهلک است که رهبری از آن رنج می برد نگاه ابزاری به این جریان علمی، فرهنگی و اجتماعی در طول زمان به انزوای آن منجر و به جایگزینی گروههای سیاسی مجهول الهویه خواهد انجامید.
امام راحل (ره) در پیام به مرحوم آیت الله مشکینی (ره) بمناسبت برگزاری انتخابات در حوزه علمیه قم، فرمودند:
(به فرزندان انقلابیم بگویید جذب حضرات آقایان جامعه مدرسین شوند والّا گرفتار کسانی خواهند شد که مروج اسلام آمریکایی اند.) معادله کاملاً روشن و گویاست. اگر نگاه به حوزه و جامعه مدرسین به عنوان شاخص انقلاب و جریان استکبارستیز و ضد آمریکایی ازجامعه مدرسین و حوزه علمیه به نقطه دیگر معطوف گردد؛ آنوقت است که باید دغدغه نفوذ و میدان داری جریان هایی را شاهد بود که سر از اسلام آمریکایی در می آورند. حذف جریان اصیل به بهانه های واهی و بی ارزش به معنای میدان دادن برای تاخت و تاز به اشخاص و گروههایی است که انقلابی گری را با فحش و ناسزا گفتن یکسان گرفته اند، غافل ازآنکه در تربیت حوزوی هرکس که تقوای بیشتری دارد و حافظ نفس و زبان خویش است، آن فرد انقلابی تر و دیندار تر است.
بهرحال محتوای پیام امام آن است که اگر جذب جریان اصیل حوزه نشدید بدانید که در دام جریان امریکایی و انگلیسی گرفتار آمده اید ولو اینکه «من حیث لا یشعر» باشد.
در قضایای دهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی در سال جاری تمام جریان های اصول گرا اعلان کردند که ما خط سیاسی خود را از جامعتین می گیریم و خط قرمزما دیدگاه جامعتین است، ولی همگان شاهد بودند که علیرغم اظهار نظر صریح جامعه محترم مدرسین حوزه علمیه قم در خصوص نامزدهای دوره دهم،با این جامعه چگونه برخورد و حرمت شکنی شد، اگر جریان اصیل حوزوی این چنین مورد تاخت و تاز قرار بگیرد، جریانی که از بدو تأسیس تاکنون مورد حمایت و عنایت امام راحل یا مقام معظم رهبری و همه مراجع تقلید بوده است و گروهی به آسانی بتوانند با هنجار شکنی از این خط قرمز عبور نمایند، فردابرای هیچ جریان اصیل حوزوی مجالی برای عرض اندام نیست، زیرا کسانی میدان داری می کنند که اساساً از قدرت یافتن جریان انقلابی اصیل حوزوی بیمناک اند.
گام دوم: توجه به بیّنات و خطوط ترسیم شده از سوی امام راحل (ره) و مقام معظم رهبری(مدظله):
به تعبیر مقام معظم رهبری(مدظله)، امام راحل (ره) در طول حیات سیاسی خویش بر نکات کلیدی و استراتژیک تکیه داشتند و این تداوم بر تذکر و تاکید و تکرار آن، نشان دهنده میزان حساسیت نسبت به مسئله مورد نظر است:
الف. خطر تضعیف اصول گرایی و نفوذ لیبرال ها:
در برهه هایی از تاریخ حوزه های علمیه، مشاهده شده است که پاره ای از عناصر لیبرال که اعتنایی به اصول و ارزشهای مکتبی اسلام و انقلاب اسلامی نداشته اند و اصول گرایی را امری بی اعتبار دانسته اند، کوشیده اند که در حوزه نفوذ نمایند.
امام راحل درباره فرجام همراهی با لیبرال ها و به عبارتی پذیرش آرای غیر منطقی شان براین باورند که عدول بزرگان از مواضع اصولی شان به زیان کشور و اسلام تمام می شود زیرا اعتماد اهل ایمان و جهاد، نسبت به روحانیت اصیل سلب می شود و در نهایت اندیشه های التقاطی جریان لیبرال ها برجامعه چیرگی می یابد.
امام راحل در منشور روحانیت می فرماید:
«نباید برای رضایت چند لیبرال خود فروخته در اظهار نظر ها و ابراز عقیده ها به گونه ای غلط عمل کنیم که حزب الله عزیز احساس کند جمهوری اسلامی ایران دارد از مواضع اصولی اش عدول می کند . تأخیر در رسیدن به همه اهداف، دلیل نمی شود که ما از اصول خود عدول کنیم همه ما مامور به ادای تکلیف و وظیفه ایم نه مأمور به نتیجه …»
در ادامه امام راحل صریحاً از سرسختی و عدم تحمل خویش در قبال حاکمیت لیبرال ها و افکار آنها یاد می کند که نمودار آشتی ناپذیر نهاد مرجعیت با جریان لیبرال در جامعه دینی می باشد:
«صریحاً اعلام می کنم تا من هستم نخواهم گذاشت حکومت به دست لیبرالها بیفتد، تا من هستم نخواهم گذاشت منافقین اسلام، این مردم بی پناه را از بین ببرند، تا من هستم از اصول (نه شرقی، نه غربی) عدول نخواهم کرد…»
ب: مقابله با اختلاف و تجزیه جریان روحانیت انقلابی و متعهد:
امام راحل (ره) از اغاز زعامت خود براتحاد و انسجام درونی حوزه های علمیه پای می فشردند و به هیچ وجه حاضر نبودند که کم ترین تفرقه و تجزیه ای در دل روحانیت پدید آید.
یکی از خطوط روشن و تردید ناپذیر حیات سیاسی امام خمینی (ره)، توجه به حفظ یکپارچگی روحانیت و مرجعیت شیعه بود زیرا با تجزیه و اختلاف روحانیت اصیل، نه حوزه ای مستقل و مولد می ماند و نه جامعه ای عزیز و با صلابت، و لذا می فرماید:
«مسأله دیگر اینکه امروز مقابله و تجزیه روحانیت انقلابی به سود کیست؟دشمنان از دیرباز برای اختلاف افکنی آماده شده اند غفلت از آن، همه چیز را بر باد می دهد…»
این نگاه و دعوت مرجعیت که در کلام امام متجلی شده است، بی گمان راهی برای اختلاف بین جامعه روحانیت باقی نگذاشته است. و طبعاً نقشه شیطانی تجزیه حوزه های علمیه را نقش برآب می سازد، امام (ره) همواره به سیاست اعتدال در مواضع حوزوی و سیاسی وصنفی روحانیت می پرداختند و روحانیون تاثیر گذار در درون و بیرون حوزه های علمیه را به رعایت این اصل بنیادی فرا می خواندند و می فرماید «من برای حفظ اعتدال جناح ها همیشه تذکرات تلخ و شیرین داده ام چراکه همه را فرزندان و عزیزان خود می دانم، البته هیچ گاه نگران مباحثات تندِ طلبگی در فروع و اصول فقه نبوده ام ولی نگران تقابل و تعارض جناح های مؤمن به انقلابم. و تاکید رهبری معظم انقلاب بر حفظ بیّنات امام (ره ) و تکرار و تاکید برآن نشان می دهد که اعتقاد به استمرار همان سیره و روش است زیرا وجود اختلاف و چند دستگی در حوزه علمیه قم یعنی زمینه سازی برای عدول از آرمانهای انقلاب و نفوذ افراد غیر متعهد و جریان های غیر اصیل حوزوی»
گام سوم: لزوم استمرار معنویت و اخلاق و صفا و صمیمیت در حوزه های علمیه: در ابتدای دیدار، مقام معظم رهبری از خصوصیات این دیدارها را صفا و صمیمیت طلبگی دانستند و در حقیقت معظم له اعتقاد دارند روحانیت در هر سنگر و موقعیتی که باشد نباید پیوند خود و حوزه علمیه را قطع کند زیرا فاصله گرفتن از تحصیل و تهذیب حوزوی در درازمدت بر روش و کنش روحانیون اثر منفی خواهد گذاشت، حوزه های علمیه از دیرباز محیط صفا و اخلاص و معنویت بوده است، امتیازی که بین طلاب و محصلین متداول و مرسوم است به علم و تقوی است. حفظ این روحیه در حوزه ازهر سرمایه ای ارزشمند تر است.
آنچه که باعث تقویت تفکر انقلابی در حوزه می شود، برخورداری از تهذیب نفس و کمالات معنوی و روحانی است. انقلابیون حوزه همیشه کسانی بوده اند که در مدار تقوی و تهذیب نفس، گوی سبقت را از دیگران ربوده و نسبت به انجام فرایض و آداب فردی و اجتماعی، مقدم بر سایرین بوده اند.
شهیدانی که روحانیت در تمام دوران های مبارزه تقدیم اسلام و انقلاب نمود،بدون استثناء همگی از این مزیت والای اخلاقی برخوردار بودند و در کرامت نفس و مناعت طبع و علوّ همت و زهد واقعی و بی اعتنایی به دنیا و زخارف آن، در بین دوستان خود بی نظیر بودند.
و لذا شرط حفظ روحیه انقلابی و انقلابی ماندن حوزه و طلاب و محصلین،در کنار درس خواندن و تحصیل علم، برخورداری از نعمت معنوی تهذیب نفس و کسب کمالات روحی و اخلاقی است،توجه به نفس و تهذیب و خودسازی و استفاده حضوری از محضر اساتید اخلاق، یکی از مهمترین و بارزترین ویژگی های یک حوزه انقلابی ، پویا و بالنده است.
- توضیحات
-
یکشنبه , 15 فروردين 1395 , 13:16
به گزارش روابط عمومي استانداري قم حجت الاسلام والمسلمين علي بنايي در جلسه هماهنگي "همايش سالروز جهاني ام.اس استان قم" طي سخناني طي سخناني با اشاره به حديثي از معصوم، تلاش براي انجام كارهاي بزرگ در راه رضاي خداوند و خدمت به مردم را مورد تاكيد قرار داد.
